Khám phá tác động làm tổn hại sức khỏe tâm thần của các ứng dụng chạy bộ và cách bảo vệ sức khỏe tâm thần khi theo dõi thành tích chạy.

Việc sử dụng các ứng dụng chạy bộ như: Nike Run, Garmin Connect, Strava… đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam, nhờ vào khả năng kết nối cộng đồng và theo dõi hiệu suất.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy rằng việc sử dụng các ứng dụng chạy bộ có thể làm tổn hại đến sức khỏe tâm thần của người dùng, đặc biệt là khi họ cảm thấy áp lực phải đạt được thành tích cao hoặc so sánh bản thân với người khác.

Tác động tâm lý của việc sử dụng ứng dụng chạy bộ

Một nghiên cứu được thực hiện tại Minnesota, Hoa Kỳ, đã chỉ ra rằng trong khi Strava có thể giúp người dùng duy trì động lực và kết nối với cộng đồng, thì việc theo dõi và chia sẻ hiệu suất có thể gây lo âu về thành tích sau mỗi buổi chạy.

Nghiên cứu này cho thấy rằng mặc dù ứng dụng có thể thúc đẩy hành động, nhưng cũng có thể tạo ra lo âu về hiệu suất sau khi chạy Star Tribune.

Tương tự, một nghiên cứu khác đã phát hiện rằng việc sử dụng các ứng dụng thể dục như Strava có thể liên quan đến sức khỏe tâm lý của người dùng. Việc so sánh thành tích trên các nền tảng này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý, tùy thuộc vào xu hướng so sánh xã hội của từng người.

Thực tế, ứng dụng này không chỉ chia sẻ lộ trình mà còn hiệu suất cụ thể: km/phút, nhịp chạy, quãng đường, thời gian, thậm chí calo tiêu thụ, nên việc đo hiệu suất mỗi lần chạy giúp thấy tiến bộ theo thời gian.

Alice - một người dùng thường xuyên đã từng cho rằng cô không thể chạy không có dữ liệu. Tuy nhiên sau một thời gian sử dụng, cô lại thú nhận rằng khi đặt mục tiêu cụ thể, áp lực cũng tăng và mỗi khi căng thẳng quá với thời gian, cảm xúc trong cuộc chạy bị ảnh hưởng tệ và tạo ra kết quả không mong muốn.

Có những lần cô tiếp tục tham gia một bán marathon khác trong khi cơ thể vẫn chưa kịp hồi phục sau một kỳ marathon dài trước đó. Dù cảm nhận rõ rệt sự mệt mỏi và đau nhức khắp người, nhưng cô vẫn thúc bản thân cố gắng, do bị chi phối bởi suy nghĩ về việc phải ghi lại thành tích và hình ảnh trong mắt bạn bè.

Áp lực từ việc so sánh và đánh giá khiến trải nghiệm chạy bộ trở nên căng thẳng và áp lực hơn nhiều so với trước. Cuối cùng, nhận thấy cơ thể cần nghỉ ngơi, cô quyết định tạm dừng sử dụng ứng dụng để hồi phục và tìm lại cảm giác thoải mái khi chạy.

Tình trạng tại Việt Nam

Theo thống kê, trong năm 2023, Việt Nam đã tổ chức hơn 35 giải chạy marathon quy mô lớn, thu hút khoảng 200.000 người tham gia, chủ yếu trong nhóm tuổi từ 25-35. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của phong trào chạy bộ trong cộng đồng.

Theo đó, các ứng dụng chạy bộ như: Strava, Nike Run Club, Runkeeper và Adidas Running (trước đây là Runtastic) đang được ưa chuộng tại Việt Nam.

Chúng không chỉ giúp người dùng theo dõi tiến trình tập luyện mà còn tạo ra cộng đồng kết nối, chia sẻ thành tích và tham gia các thử thách. Tuy nhiên, việc so sánh thành tích với bạn bè hoặc cộng đồng trên các ứng dụng có thể tạo ra áp lực tâm lý.

Nhiều người dùng cảm thấy cần phải duy trì hiệu suất cao để không bị đánh giá thấp, dẫn đến lo âu và căng thẳng. Điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của người chạy bộ.

Giải pháp và khuyến nghị

Để giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần khi sử dụng các ứng dụng chạy bộ, người dùng có thể:

1. Giới hạn chia sẻ thông tin: Chỉ chia sẻ dữ liệu với những người thân thiết hoặc trong các nhóm hỗ trợ tích cực.
2. Đặt mục tiêu cá nhân: Tập trung vào sự tiến bộ cá nhân thay vì so sánh với người khác.
3. Dành thời gian nghỉ ngơi: Thỉnh thoảng chạy mà không sử dụng ứng dụng để tận hưởng cảm giác tự do và giảm áp lực.

Ngoài ra, việc tham gia các hoạt động thể dục nhóm hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đồng có thể giúp giảm cảm giác cô đơn và tăng cường động lực.

Mặc dù các ứng dụng chạy bộ như Strava có thể mang lại nhiều lợi ích về mặt động lực và kết nối cộng đồng, nhưng người dùng cần nhận thức được những tác động tiềm ẩn đến sức khỏe tâm thần. Việc sử dụng chúng một cách có ý thức và cân nhắc có thể giúp tận dụng tối đa lợi ích mà không gặp phải những tác động tiêu cực.

Tác giả: Emma Childs

Chuyển ngữ và tái biên tập: MimiT