Sinh tại Sài Gòn và hiện sinh sống tại Úc, Trầm Kim Hòa là một trong những nghệ sĩ hiếm hoi gìn giữ, phát triển và đưa thiền họa - một dòng mỹ thuật tinh tế của phương Đông - đến gần hơn với công chúng quốc tế.

Khởi nguồn: Màu nước Trung Hoa và hành trình hướng nội

Bắt đầu sáng tác từ giữa thập niên 1980, Trầm Kim Hòa sớm định hình phong cách vững vàng qua tranh màu nước chịu ảnh hưởng hội họa Trung Hoa. Những năm đầu sự nghiệp, ông liên tục triển lãm tại nhiều không gian nghệ thuật ở Úc và quốc tế: Từ triển lãm cá nhân tại Art House Gallery (Malaysia, 1991) đến các chuyến đi giao lưu văn hóa - hội họa tại Nam Kinh (1999) và Quảng Châu (2000).

Tuy vậy, bước ngoặt lớn nhất lại đến từ giai đoạn 1990–2000, khi nghệ sĩ dành nhiều năm nghiên cứu Thiền tông Phật giáo. Việc thực hành thiền đã mở ra một chiều sâu tư tưởng mới, dẫn ông đến thư pháp và rồi kết hợp cả hai trong hình hài của thiền thư họa - một phong cách tối giản, không màu, không cầu kỳ mà tập trung vào tinh thần tỉnh thức, vào “khoảng trống” đầy ý nghĩa.

Thiền thư họa - nghệ thuật của sự tĩnh

Trong thế giới thiền thư họa của Trầm Kim Hòa, hình và nét không chỉ là kỹ thuật. Chúng là hơi thở, là nhịp, là sự lắng đọng của tâm khi đạt đến tự tại. Những mảng trống rộng, những đường mực đen nhẹ mà quyết đoán, bố cục gọn gàng - tất cả tạo thành ngôn ngữ thị giác vừa giản dị vừa đầy nội lực.

Ở đó, người xem không tìm thấy ồn ào, mà chỉ gặp chính mình. Cái vô sắc của mực đen và khoảng trắng lại trở nên giàu biểu cảm, như chuyển tải những kinh nghiệm sống qua lăng kính thiền: tỉnh thức, vô ngã và sự thấu hiểu nội tâm.

Không ngạc nhiên khi phong cách này nhanh chóng được đón nhận tại nhiều bảo tàng và không gian nghệ thuật lớn của Úc, Đài Loan, Trung Quốc, New Zealand và Pháp.

Các tác phẩm của ông đã được sưu tập bởi nhiều tổ chức lớn, trong đó có các Viện Nghệ thuật quốc gia thuộc các tiểu bang và liên bang Úc – minh chứng cho giá trị học thuật và chiều sâu nghệ thuật bền vững.

Điều đặc biệt ở Trầm Kim Hòa là sự thống nhất giữa người nghệ sĩ và tác phẩm. Ông không xem thiền và hội họa là hai con đường tách biệt, mà là hai dòng chảy song song nuôi dưỡng nhau. Viết thư pháp bằng “tâm tự tại” vẽ bằng “hơi thở”, để mỗi đường nét không phải kỹ thuật mà là tinh thần.

Ở nơi hội họa của ông, tĩnh lặng không phải sự vắng vẻ, mà là năng lượng, à sự sống chậm rãi nhưng mạnh mẽ, và là điểm chạm sâu giữa nghệ sĩ và người xem.

Trở về Việt Nam cùng cuộc đối thoại mới

Triển lãm 2025 tại Chillala - House of Art với chủ đề Thiền trong cuộc sống (diễn ra từ 28/11 dến 7/12/2025) đánh dấu sự trở về đầy ý nghĩa của Trầm Kim Hòa sau nhiều năm hoạt động quốc tế. Không gian này không chỉ giới thiệu các tác phẩm mới nhất mà còn mở ra cuộc đối thoại giữa nghệ thuật thiền phương Đông và cảm quan thẩm mỹ đương đại.

Trong bối cảnh nghệ thuật Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, thiền họa của ông trở thành lát cắt khác biệt: Tinh giản, sâu, mời gọi sự suy niệm - như một cách nhắc chúng ta nhớ về gốc rễ của sự tĩnh tâm và vẻ đẹp của nội giới.

Trải qua hơn bốn thập kỷ sáng tạo, Trầm Kim Hòa không chỉ là một nghệ sĩ mà còn là người gieo mầm thiền qua hội họa, đưa tinh thần phương Đông lan tỏa khắp thế giới. Tác phẩm của ông không phô diễn, không ồn ào, nhưng bền bỉ chạm vào cảm xúc sâu thẳm của người xem - như một mặt hồ phẳng, nơi vầng trăng chiếu xuống để mỗi người nhìn thấy phần tĩnh lặng bên trong chính mình.