Từ những buổi trình diễn kín đáo của Haute Couture đến sân khấu rực rỡ đèn flash của thời trang đại chúng, thập niên 1960 đã mở ra kỷ nguyên mới: nơi Ready-to-Wear lên ngôi, người mẫu mỉm cười trên sàn diễn, và thời trang trở thành ngôn ngữ văn hóa của tự do.

Những năm 1960 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử thời trang thế giới. Khi làn sóng Ready-to-Wear (Prêt-à-Porter) bắt đầu lan rộng, mô hình Haute Couture truyền thống dần mất đi vị thế độc tôn. Nhạy bén với thời cuộc, các nhà thiết kế danh tiếng như Carven và Nina Ricci đã tiên phong giới thiệu các bộ sưu tập Ready-to-Wear trước hai tuần so với Haute Couture – một động thái chưa từng có tiền lệ, phản ánh sự dịch chuyển của thời trang từ thế giới xa hoa kín cổng cao tường đến với đời sống thường nhật.

Nếu trong những thập niên trước, các buổi trình diễn thời trang diễn ra trong không gian sang trọng, yên ắng và có phần nghi thức, thì ở thập niên 60, năng lượng trẻ trung đã tràn vào sàn diễn. Những show diễn giờ đây không còn bó hẹp trong phòng tiệc cổ điển, mà diễn ra ở những không gian bất ngờ, nơi âm nhạc, ánh sáng và sự phóng khoáng cùng hòa nhịp.

Những cái tên như Mary Quant và André Courrèges đã định hình tinh thần mới ấy. Họ khuyến khích người mẫu rũ bỏ vẻ điềm đạm kiểu cũ, thay vào đó là những bước chân tự do, những nụ cười rạng rỡ, và cả sự ngẫu hứng rất “pop” – đúng tinh thần giải phóng của thời đại. Váy ngắn được cắt cao hơn, phom dáng linh hoạt hơn, và lần đầu tiên, người phụ nữ được quyền chuyển động, thể hiện và làm chủ cơ thể mình ngay trên sàn diễn.

Bên cạnh đó, cuộc cách mạng giới tính đang diễn ra trong xã hội phương Tây cũng lan tỏa mạnh mẽ đến thời trang. Năm 1965, André Courrèges chính thức rút ngắn độ dài váy, mở đường cho trào lưu mini-skirt, trong khi những nhà thiết kế trẻ như Pierre Cardin hay Paco Rabanne mang đến tinh thần tương lai, táo bạo và hướng đến thế hệ khách hàng mới – những người trẻ dám sống, dám khác biệt.

Không còn là nơi dành riêng cho giới tinh hoa, fashion show dần trở thành một phương tiện văn hóa đại chúng, gắn liền với tinh thần tiêu dùng và nhịp sống đương đại. Những người mẫu không chỉ là “móc treo quần áo” mà là người kể chuyện bằng cơ thể và biểu cảm. Chính từ thập niên 60 và 70 ấy, khái niệm “show” trong “fashion show” mới thực sự được hình thành – đặt nền móng cho cách mà thế giới chiêm ngưỡng thời trang hôm nay.

Thập niên 1970: Khi sàn diễn trở thành biểu tượng

Bước sang thập niên 1970, Ready-to-Wear đã chính thức thay thế Haute Couture, trở thành ngôn ngữ chính của thời trang hiện đại. Các nhà thiết kế trình diễn bộ sưu tập của mình hai lần mỗi năm, khiến nhu cầu điều phối và quản lý trở nên cấp thiết.

Năm 1973, tổ chức Chambre Syndicale du Prêt-à-Porter des Couturiers et des Créateurs de Mode ra đời tại Paris – chính thức khai sinh Tuần lễ Thời trang Paris (Paris Fashion Week), sự kiện mà đến nay vẫn được xem là “thánh đường” của làng mốt toàn cầu.

Thập niên 1980–1990: Thời đại của những sàn diễn vĩ đại

Khi thời trang bước vào kỷ nguyên trình diễn, fashion show không chỉ là nơi ra mắt bộ sưu tập, mà còn trở thành sân khấu của sáng tạo và quyền lực hình ảnh. Các nhà mốt không ngần ngại đầu tư cho quy mô hoành tráng và trải nghiệm thị giác ấn tượng.

Năm 1984, Thierry Mugler khiến Paris choáng ngợp với show diễn tại sân vận động Zénith, thu hút hơn 6.000 khán giả – một nửa trong số đó là công chúng mua vé tham dự. Thời trang lần đầu tiên bước ra khỏi biên giới giới hạn, hòa vào hơi thở đại chúng.

Đỉnh điểm của thời kỳ này có lẽ là màn trình diễn lịch sử của Yves Saint Laurent năm 1998, tại trận Chung kết World Cup ở Paris. Chỉ trong 15 phút ngắn ngủi, hơn 300 người mẫu (bao gồm danh ca Carla Bruni) trình diễn 300 thiết kế couture trước một sân vận động kín khán giả, và hơn 1 tỷ người xem qua truyền hình toàn cầu.

Một khoảnh khắc huy hoàng chứng minh rằng: thời trang đã trở thành ngôn ngữ văn hóa phổ quát – nơi nghệ thuật, quyền lực và cảm xúc cùng tồn tại.

Thực hiện: Như Quỳnh

Bài viết được tổng hợp từ Fashionista, The Guardian