"Thị trường làm đẹp là một trong những ngành phát triển nhanh nhất thế giới, được thúc đẩy bởi xu hướng đổi mới liên tục, văn hoá influencer và nhu cầu ngày càng đa dạng của số đông. Giống như fast fashion, ngành làm đẹp cũng chứng kiến tốc độ ra mắt sản phẩm chóng mặt, nhưng đằng sau sự bùng nổ ấy, như thường thấy, lại tồn tại nhiều mặt tối — từ lượng rác thải, ô nhiễm môi trường cho đến những hoạt động phi đạo đức."

Fast fashion thường được nhắc đến nhiều, nhưng Fast beauty cũng đang tồn tại: Một mô hình ưu tiên tốc độ và sự tiện lợi hơn là tính bền vững cho môi trường và cho chính người tiêu dùng.

Fast Beauty là gì?

Fast beauty, tương tự như fast fashion, được đặc trưng bởi tốc độ sản xuất nhanh, xu hướng thoáng qua và mức độ tiêu dùng hàng loạt. Ngành này chủ yếu hình thành như một phản ứng trước sự bùng nổ của influencer marketing — nơi các xu hướng thay đổi chóng mặt, kéo theo tốc độ sản xuất và bán hàng ngày càng tăng. Dưới đây là những đặc điểm chính:

1. Ra mắt sản phẩm liên tục: nhiều thương hiệu tung ra nhiều bộ sưu tập mỗi tháng để bắt kịp xu hướng thay đổi nhanh chóng.
2. Giá rẻ, chất lượng thấp: để giữ mức giá dễ tiếp cận và đảm bảo lợi nhuận, sản phẩm thường chứa nhiều thành phần tổng hợp và chất bảo quản mạnh.
3. Bao bì nhựa: phần lớn sản phẩm sử dụng bao bì nhựa dùng một lần, khó tái chế, đóng gói quá mức.
4. Tiêu dùng bị chi phối bởi mạng xã hội: influencer thúc đẩy hành vi mua sắm bốc đồng.
5. Ít nỗ lực hướng tới bền vững: dù một số thương hiệu đưa ra tuyên bố “xanh”, đa phần không thực sự ưu tiên quy trình sản xuất, nguồn nguyên liệu hay quản lý rác thải một cách bền vững.

Hệ lụy môi trường của Fast beauty

Tác động môi trường của fast beauty lớn hơn nhiều so với những gì phần lớn người tiêu dùng tưởng tượng. Từ khai thác nguyên liệu đến xử lý sản phẩm sau khi dùng, ngành này để lại dấu chân sinh thái nặng nề lên hành tinh.

Ngành công nghiệp mỹ phẩm thải ra hơn 120 tỷ đơn vị rác thải nhựa mỗi năm. Phần lớn trong số đó không thể tái chế và cuối cùng bị đưa ra bãi rác hoặc đại dương.

Không chỉ vấn đề nhựa, fast beauty còn góp phần gây ô nhiễm nguồn nước. Nhiều sản phẩm chứa các hóa chất độc hại xâm nhập vào đường thủy thông qua quá trình rửa và xử lý, ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển, đất và thậm chí cả nước uống. Có thể kể đến một số ví dụ như: Vi nhựa, sulfates, oxybenzone và octinoxate.

Mỗi sản phẩm làm đẹp đều mang theo một lượng CO₂ “ẩn”, từ khâu sản xuất nguyên liệu thô đến phân phối toàn cầu. Nhiều sản phẩm fast beauty được sản xuất ở một nước, đóng gói ở nước khác rồi bán trên toàn thế giới. Fast beauty còn đặt ra các vấn đề đạo đức liên quan đến thực tiễn lao động (labor practices), tính minh bạch,...

Vậy câu hỏi được đặt ra là, chúng ta có thể làm gì trong cuộc khủng hoảng này?

Hành vi tiêu dùng ảnh hưởng trực tiếp đến các xu hướng trên thị trường. Tâm lý sợ bỏ lỡ (FOMO), sự tiện lợi “tức thời” và thói quen dùng một lần đang “tiếp tay” cho sự phát triển quá nhanh của ngành. Nếu không có sự thay đổi mang tính tập thể trong thói quen mua sắm, các thương hiệu sẽ không có động lực để chuyển sang mô hình bền vững hơn.

Slow Beauty: lựa chọn bền vững hơn

Phong trào slow beauty khuyến khích tiêu dùng có ý thức, công thức lành tính và nguồn nguyên liệu có chiết xuất ngườn gốcm được thu mua minh bạch. Dưới đây là những điểm chính:

1. Tối giản: mua ít hơn, chú trọng vào chất lượng.
2. Bao bì bền vững: vật liệu có thể tái chế, tái sử dụng hoặc phân hủy sinh học.
3. Công thức an toàn, thân thiện môi trường: tránh hóa chất độc hại và chất bảo quản mạnh.
4. Sản phẩm bền và đa dụng: ưu tiên những giải pháp linh hoạt thay vì chạy theo xu hướng thoáng qua.
5. Minh bạch: khả năng truy xuất nguồn gốc thành phần, lao động có đạo đức,...

Liệu chúng ta đã sẵn sàng mua ít hơn để đổi lại chất lượng tốt hơn, chọn sản phẩm đa năng, ủng hộ thương hiệu có đạo đức và tinh giản quy trình của mình chưa? Bạn đã sẵn sàng sử dụng hết một sản phẩm trước khi mua cái mới?

Nguồn tổng hợp